Sosyal medya düzenlemesinde, iktidarla muhalefeti karsi karsiya getiren 29'uncu madde Genel Kurul'da AK Parti ve MHP'li vekillerin oylariyla kabul edildi. Madde, gerçege aykiri veya yalan bilgi yayanlara 1 yildan 3 yila kadar hapis cezasi öngörüyor. Meclis Genel Kurulu'nda 29'uncu maddenin görüsmelerinde milletvekilleri arasinda gerginlik yasandi. Dezenformasyonla mücadeleyi amaçlayan 40 maddelik yasa teklifinin Meclis'teki görüsmeleri sürüyor. Düzenlemede yer alan ve iktidarla muhalefeti karsi karsiya getiren 29'uncu madde AK Parti ve MHP'li milletvekillerinin oylariyla kabul edildi. Söz konusu madde, gerçege aykiri bilgi yayanlara 1 yildan 3 yila kadar hapis cezasi getirilmesini öngörüyor. Madde ile yeni bir suç da tanimlaniyor. Türk Ceza Kanunu'na dezenformasyonla ilgili "Halki yaniltici bilgiyi alenen yayma" suçu eklenmis olacak. Düzenleme ile getirilen yenilikler söyle: HABER SITELERINDE YAYIN DURDURMA YOK Yayim durdurma müeyyidesi internet haber siteleri bakimindan uygulanmayacak. Internet haber sitesinin hükme uymamasi halinde Cumhuriyet Bassavciligi 2 hafta içinde eksikligin giderilmesini veya gerçege aykiri bilgilerin düzeltilmesini internet haber sitesinden isteyecek. Istemin 2 hafta içinde yerine getirilmemesi durumunda Cumhuriyet Bassavciligi internet haber sitesi vasfinin kazanilmadiginin tespiti amaciyla asliye ceza mahkemesine basvuracak. Mahkeme en geç 2 hafta içinde kararini verecek. Basvurunun kabul edilmesi halinde internet haber siteleri için saglanabilecek resmi ilan ve reklam ile çalisanlarinin basin kartina iliskin haklari ortadan kalkacak. Internet haber sitesi için saglanan haklarin ortadan kaldirilmasi, bu kanun veya ilgili mevzuat uyarinca öngörülen yaptirimlarin uygulanmasina engel olmayacak. TESLIM VE MUHAFAZA YÜKÜMLÜLÜGÜ Internet haber sitesinde yayimlanan içerikler, gerektiginde talep eden Cumhuriyet Bassavciligina teslim edilmek üzere dogrulugu ve bütünlügü saglanmis sekilde 2 yil süre ile muhafaza edilecek. Yargi mercileri tarafindan yayinin sorusturma ve kovusturma konusu oldugunun internet haber sitesine yazili olarak bildirilmesi halinde, bu islemlerin sonuçlandiginin bildirilmesine kadar sorusturma ve kovusturma konusu yayin kaydinin saklanmasi zorunlu olacak. DÜZELTME VE CEVAP YAZISI YAYIMLAMA ZORUNLULUGU GETIRILDI Internet haber sitelerinde zarar gören kisinin düzeltme ve cevap yazisini sorumlu müdür, hiçbir düzeltme ve ekleme yapmaksizin, yaziyi aldigi tarihten itibaren en geç bir gün içinde, ilgili yayinin yer aldigi sayfa ve sütunlarda, URL baglantisi saglanmak suretiyle ayni puntolarla ve ayni sekilde yayimlamak zorunda olacak. Yayin hakkinda verilen erisimin engellenmesi ve/veya içerigin çikarilmasi kararinin uygulanmasi ya da internet haber sitesi tarafindan içerigin kendiliginden çikarilmasi durumunda, düzeltme ve cevap metni ilgili yayinin yapildigi internet haber sitesinde ilk 24 saati ana sayfasinda olmak üzere 1 hafta süreyle yayimlanacak. Basilmis eserler veya internet haber siteleri yoluyla islenen veya bu kanunda öngörülen diger suçlarla ilgili ceza davalarinin bir muhakeme sarti olarak, günlük süreli yayinlar ve internet haber siteleri yönünden 4 ay, diger basilmis eserler yönünden 6 ay içinde açilmasi zorunlu olacak. Bu süreler basilmis eserlerin Cumhuriyet Bassavciligina teslim edildigi tarihten, internet haber siteleri için ise habere iliskin suç ihbarinin yapildigi tarihten baslayacak. BASIN KARTI TÜRLERI VE BASVURU SARTLARI Teklifle basin karti basvurusu, niteligi ve türleri de belirlendi. Buna göre, basin karti basvurusu Iletisim Baskanligina yapilacak. Basin karti, resmi nitelikte bir kimlik belgesi olarak kabul edilecek. Basin karti türleri söyle: - Göreve bagli basin karti: Bir medya kurulusuna bagli olarak çalisan Türk vatandasi medya mensuplarina ve enformasyon görevlilerine verilen basin kartini, - Süreli basin karti: Görev alani Türkiye'yi kapsayan yabanci medya mensuplarina verilen basin kartini, - Geçici basin karti: Görev alani Türkiye'yi kapsamamakla beraber geçici bir süreyle Türkiye'ye haber amaçli gelen yabanci medya mensuplarina verilen basin kartini, - Serbest basin karti: Geçici bir süreyle çalismayan veya yurt disinda serbest gazetecilik yapan medya mensuplarina verilen basin kartini, - Sürekli basin karti: En az 18 yil mesleki hizmeti bulunan medya mensuplari ve enformasyon görevlilerine ömür boyu verilen basin kartini ifade edecek. Basin karti, Türkiye'de faaliyet gösteren medya kuruluslarinin Türk vatandasi medya mensuplarina, süreli yayinlarin sahiplerine veya tüzel kisi temsilcileri ile radyo ve televizyonlarin yönetim kurulu baskanlarina, medya kuruluslari adina hareket eden ve görev alani Türkiye'yi kapsayan yabanci medya mensuplari ile görev alani Türkiye'yi kapsamamakla beraber geçici bir süreyle Türkiye'ye haber amaçli gelen yabanci medya mensuplarina, yurt disinda yayin yapan medya kuruluslarinin, Türk vatandasi sahiplerine ve çalisanlarina, yurt disinda serbest gazetecilik yapan Türk vatandasi medya mensuplarina, medya alaninda hizmet veren kamu kurum ve kuruluslarinda ve kamu kurum ve kuruluslarinin yürüttükleri enformasyon hizmetlerinde çalisan kamu personeline, medya alaninda faaliyet göstermeleri sartiyla sendikalar ile kamu yararina faaliyette bulundugu tespit edilen dernek ve vakiflarin yöneticilerine verilebilecek. Basin karti talep edenlerin basvuruda bulunabilmeleri için 18 yasini bitirmis olmasi, en az lise veya dengi bir egitim kurumundan mezun olmasi, kisitli veya kamu hizmetlerinden yasakli olmamasi sarti aranacak. Ayrica basin karti talep edenlerin basvuruda bulunabilmesi için Türk Ceza Kanunu'nun 53'üncü maddesinde belirtilen süreler geçmis olsa bile; kasten islenen bir suçtan dolayi 5 yil veya daha fazla süreyle hapis cezasina ya da santaj, hirsizlik, sahtecilik, dolandiricilik, güveni kötüye kullanma, yalan taniklik, yalan yere yemin, iftira, suç uydurma, müstehcenlik, fuhus, hileli iflas, zimmet, irtikap, rüsvet, kaçakçilik, ihaleye fesat karistirma, edimin ifasina fesat karistirma, suçtan kaynaklanan malvarligi degerlerini aklama suçlari ile cinsel dokunulmazliga karsi suçlar, kamu barisina karsi suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin isleyisine karsi suçlar, milli savunmaya karsi suçlar, devlet sirlarina karsi suçlar, casusluk suçlari ve terör suçlarindan hüküm giymemis olmasi gerekiyor. Kart talep edenlerde, Basin Mesleginde Çalisanlarla Çalistiranlar Arasindaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkinda Kanun hükümlerine uygun sözlesme yapmis olmasi ve mücbir sebepler disinda isten ayrildigi tarihten itibaren 1 aydan fazla olmamak üzere ara vermeden çalismasi, medya faaliyeti disinda ticari faaliyette bulunmamasi sarti da aranacak. Basin karti talep eden süreli yayin sahipleri veya tüzel kisi temsilcileri ile radyo ve televizyonlarin yönetim kurulu baskanlarinda, kamu kurum ve kuruluslarinda basin karti alabilecek çalisanlarda ve yabanci basin-yayin kuruluslarinda çalisan Türk vatandasi medya mensuplarindan basin karti talep edenlerde "Basin Mesleginde Çalisanlarla Çalistiranlar Arasindaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkinda Kanun hükümlerine uygun sözlesme yapmis olmasi ve mücbir sebepler disinda isten ayrildigi tarihten itibaren 1 aydan fazla olmamak üzere ara vermeden çalismasi, medya faaliyeti disinda ticari faaliyette bulunmamasi" sartlari aranmayacak. Sürekli ve serbest basin karti talep edenler ile Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT) araciligiyla göreve bagli basin karti talep edenlerde ise "Basin Mesleginde Çalisanlarla Çalistiranlar Arasindaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkinda Kanun hükümlerine uygun sözlesme yapmis olmasi ve mücbir sebepler disinda isten ayrildigi tarihten itibaren 1 aydan fazla olmamak üzere ara vermeden çalismasi" sarti aranmayacak. Basin karti talep eden yabanci medya mensuplarina, medya kurulusu tarafindan görevlendirildiklerini belgelendirmeleri, Uluslararasi Isgücü Kanunu uyarinca çalisma izinlerinin olmasi, bagli bulunduklari kurulusun idare merkezinin bulundugu ülkenin Türkiye'deki büyükelçilik, elçilik veya konsolosluklarindan aldiklari takdim mektubunu ibraz etmeleri halinde, karsiliklilik esasi da gözetilerek Baskanlikça basin karti verilebilecek. Basin Karti Komisyonu 19 üyeden olusacak. Komisyonda, Baskanligi temsilen 3 üyenin yani sira isçi sendikasi seklinde faaliyet gösteren sendikalardan basin karti sahibi üyesi en fazla olan sendika tarafindan belirlenecek 2 üye ile iletisim fakültesi dekanlari veya basin karti sahibi gazeteciler arasindan Baskanlikça belirlenecek 3 üye de yer alacak. Üyelerin görev süresi 2 yil olacak. Süresi dolan üyeler yeniden seçilebilecek. Komisyon; basvuru sahibinin niteliklerini, mesleki çalismalarini, eserlerini, ödüllerini degerlendirerek basin karti tasiyip tasimayacagina karar verecek. f5haber.com
Dezenformasyonla mücadeleyi amaçlayan 40 maddelik yasa teklifinin Meclis'teki görüsmeleri sürüyor.
Düzenlemede yer alan ve iktidarla muhalefeti karsi karsiya getiren 29'uncu madde AK Parti ve MHP'li milletvekillerinin oylariyla kabul edildi.
Söz konusu madde, gerçege aykiri bilgi yayanlara 1 yildan 3 yila kadar hapis cezasi getirilmesini öngörüyor.
Madde ile yeni bir suç da tanimlaniyor. Türk Ceza Kanunu'na dezenformasyonla ilgili "Halki yaniltici bilgiyi alenen yayma" suçu eklenmis olacak.
Düzenleme ile getirilen yenilikler söyle:
Yayim durdurma müeyyidesi internet haber siteleri bakimindan uygulanmayacak. Internet haber sitesinin hükme uymamasi halinde Cumhuriyet Bassavciligi 2 hafta içinde eksikligin giderilmesini veya gerçege aykiri bilgilerin düzeltilmesini internet haber sitesinden isteyecek. Istemin 2 hafta içinde yerine getirilmemesi durumunda Cumhuriyet Bassavciligi internet haber sitesi vasfinin kazanilmadiginin tespiti amaciyla asliye ceza mahkemesine basvuracak. Mahkeme en geç 2 hafta içinde kararini verecek.
Basvurunun kabul edilmesi halinde internet haber siteleri için saglanabilecek resmi ilan ve reklam ile çalisanlarinin basin kartina iliskin haklari ortadan kalkacak. Internet haber sitesi için saglanan haklarin ortadan kaldirilmasi, bu kanun veya ilgili mevzuat uyarinca öngörülen yaptirimlarin uygulanmasina engel olmayacak.
TESLIM VE MUHAFAZA YÜKÜMLÜLÜGÜ
Internet haber sitesinde yayimlanan içerikler, gerektiginde talep eden Cumhuriyet Bassavciligina teslim edilmek üzere dogrulugu ve bütünlügü saglanmis sekilde 2 yil süre ile muhafaza edilecek.
Yargi mercileri tarafindan yayinin sorusturma ve kovusturma konusu oldugunun internet haber sitesine yazili olarak bildirilmesi halinde, bu islemlerin sonuçlandiginin bildirilmesine kadar sorusturma ve kovusturma konusu yayin kaydinin saklanmasi zorunlu olacak.
DÜZELTME VE CEVAP YAZISI YAYIMLAMA ZORUNLULUGU GETIRILDI
Internet haber sitelerinde zarar gören kisinin düzeltme ve cevap yazisini sorumlu müdür, hiçbir düzeltme ve ekleme yapmaksizin, yaziyi aldigi tarihten itibaren en geç bir gün içinde, ilgili yayinin yer aldigi sayfa ve sütunlarda, URL baglantisi saglanmak suretiyle ayni puntolarla ve ayni sekilde yayimlamak zorunda olacak. Yayin hakkinda verilen erisimin engellenmesi ve/veya içerigin çikarilmasi kararinin uygulanmasi ya da internet haber sitesi tarafindan içerigin kendiliginden çikarilmasi durumunda, düzeltme ve cevap metni ilgili yayinin yapildigi internet haber sitesinde ilk 24 saati ana sayfasinda olmak üzere 1 hafta süreyle yayimlanacak.
Basilmis eserler veya internet haber siteleri yoluyla islenen veya bu kanunda öngörülen diger suçlarla ilgili ceza davalarinin bir muhakeme sarti olarak, günlük süreli yayinlar ve internet haber siteleri yönünden 4 ay, diger basilmis eserler yönünden 6 ay içinde açilmasi zorunlu olacak. Bu süreler basilmis eserlerin Cumhuriyet Bassavciligina teslim edildigi tarihten, internet haber siteleri için ise habere iliskin suç ihbarinin yapildigi tarihten baslayacak.
BASIN KARTI TÜRLERI VE BASVURU SARTLARI
Teklifle basin karti basvurusu, niteligi ve türleri de belirlendi. Buna göre, basin karti basvurusu Iletisim Baskanligina yapilacak. Basin karti, resmi nitelikte bir kimlik belgesi olarak kabul edilecek.
Basin karti türleri söyle:
- Göreve bagli basin karti: Bir medya kurulusuna bagli olarak çalisan Türk vatandasi medya mensuplarina ve enformasyon görevlilerine verilen basin kartini,
- Süreli basin karti: Görev alani Türkiye'yi kapsayan yabanci medya mensuplarina verilen basin kartini,
- Geçici basin karti: Görev alani Türkiye'yi kapsamamakla beraber geçici bir süreyle Türkiye'ye haber amaçli gelen yabanci medya mensuplarina verilen basin kartini,
- Serbest basin karti: Geçici bir süreyle çalismayan veya yurt disinda serbest gazetecilik yapan medya mensuplarina verilen basin kartini,
- Sürekli basin karti: En az 18 yil mesleki hizmeti bulunan medya mensuplari ve enformasyon görevlilerine ömür boyu verilen basin kartini ifade edecek.
Basin karti, Türkiye'de faaliyet gösteren medya kuruluslarinin Türk vatandasi medya mensuplarina, süreli yayinlarin sahiplerine veya tüzel kisi temsilcileri ile radyo ve televizyonlarin yönetim kurulu baskanlarina, medya kuruluslari adina hareket eden ve görev alani Türkiye'yi kapsayan yabanci medya mensuplari ile görev alani Türkiye'yi kapsamamakla beraber geçici bir süreyle Türkiye'ye haber amaçli gelen yabanci medya mensuplarina, yurt disinda yayin yapan medya kuruluslarinin, Türk vatandasi sahiplerine ve çalisanlarina, yurt disinda serbest gazetecilik yapan Türk vatandasi medya mensuplarina, medya alaninda hizmet veren kamu kurum ve kuruluslarinda ve kamu kurum ve kuruluslarinin yürüttükleri enformasyon hizmetlerinde çalisan kamu personeline, medya alaninda faaliyet göstermeleri sartiyla sendikalar ile kamu yararina faaliyette bulundugu tespit edilen dernek ve vakiflarin yöneticilerine verilebilecek.
Basin karti talep edenlerin basvuruda bulunabilmeleri için 18 yasini bitirmis olmasi, en az lise veya dengi bir egitim kurumundan mezun olmasi, kisitli veya kamu hizmetlerinden yasakli olmamasi sarti aranacak.
Ayrica basin karti talep edenlerin basvuruda bulunabilmesi için Türk Ceza Kanunu'nun 53'üncü maddesinde belirtilen süreler geçmis olsa bile; kasten islenen bir suçtan dolayi 5 yil veya daha fazla süreyle hapis cezasina ya da santaj, hirsizlik, sahtecilik, dolandiricilik, güveni kötüye kullanma, yalan taniklik, yalan yere yemin, iftira, suç uydurma, müstehcenlik, fuhus, hileli iflas, zimmet, irtikap, rüsvet, kaçakçilik, ihaleye fesat karistirma, edimin ifasina fesat karistirma, suçtan kaynaklanan malvarligi degerlerini aklama suçlari ile cinsel dokunulmazliga karsi suçlar, kamu barisina karsi suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin isleyisine karsi suçlar, milli savunmaya karsi suçlar, devlet sirlarina karsi suçlar, casusluk suçlari ve terör suçlarindan hüküm giymemis olmasi gerekiyor.
Kart talep edenlerde, Basin Mesleginde Çalisanlarla Çalistiranlar Arasindaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkinda Kanun hükümlerine uygun sözlesme yapmis olmasi ve mücbir sebepler disinda isten ayrildigi tarihten itibaren 1 aydan fazla olmamak üzere ara vermeden çalismasi, medya faaliyeti disinda ticari faaliyette bulunmamasi sarti da aranacak.
Basin karti talep eden süreli yayin sahipleri veya tüzel kisi temsilcileri ile radyo ve televizyonlarin yönetim kurulu baskanlarinda, kamu kurum ve kuruluslarinda basin karti alabilecek çalisanlarda ve yabanci basin-yayin kuruluslarinda çalisan Türk vatandasi medya mensuplarindan basin karti talep edenlerde "Basin Mesleginde Çalisanlarla Çalistiranlar Arasindaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkinda Kanun hükümlerine uygun sözlesme yapmis olmasi ve mücbir sebepler disinda isten ayrildigi tarihten itibaren 1 aydan fazla olmamak üzere ara vermeden çalismasi, medya faaliyeti disinda ticari faaliyette bulunmamasi" sartlari aranmayacak.
Sürekli ve serbest basin karti talep edenler ile Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT) araciligiyla göreve bagli basin karti talep edenlerde ise "Basin Mesleginde Çalisanlarla Çalistiranlar Arasindaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkinda Kanun hükümlerine uygun sözlesme yapmis olmasi ve mücbir sebepler disinda isten ayrildigi tarihten itibaren 1 aydan fazla olmamak üzere ara vermeden çalismasi" sarti aranmayacak.
Basin karti talep eden yabanci medya mensuplarina, medya kurulusu tarafindan görevlendirildiklerini belgelendirmeleri, Uluslararasi Isgücü Kanunu uyarinca çalisma izinlerinin olmasi, bagli bulunduklari kurulusun idare merkezinin bulundugu ülkenin Türkiye'deki büyükelçilik, elçilik veya konsolosluklarindan aldiklari takdim mektubunu ibraz etmeleri halinde, karsiliklilik esasi da gözetilerek Baskanlikça basin karti verilebilecek.
Basin Karti Komisyonu 19 üyeden olusacak. Komisyonda, Baskanligi temsilen 3 üyenin yani sira isçi sendikasi seklinde faaliyet gösteren sendikalardan basin karti sahibi üyesi en fazla olan sendika tarafindan belirlenecek 2 üye ile iletisim fakültesi dekanlari veya basin karti sahibi gazeteciler arasindan Baskanlikça belirlenecek 3 üye de yer alacak. Üyelerin görev süresi 2 yil olacak. Süresi dolan üyeler yeniden seçilebilecek.
Komisyon; basvuru sahibinin niteliklerini, mesleki çalismalarini, eserlerini, ödüllerini degerlendirerek basin karti tasiyip tasimayacagina karar verecek.
f5haber.com