Yangından Kaynaklanan zararın tahsili istemi, Davanın tamir, bakım ve onarım yapılmasına ilişkin eser sözleşmeden kaynaklanması

İSTANBUL BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ

15. HUKUK DAİRESİ

Esas Numarası: 2022/27

Karar Numarası: 2022/46

Karar Tarihi: 12.01.2022

YANGINDAN KAYNAKLANAN ZARARLARIN TAHSİLİ İSTEMİ

DAVANIN GEMİNİN TAMİR, BAKIM VE ONARIMININ YAPILMASINA İLİŞKİN ESER SÖZLEŞMESİNDEN KAYNAKLANMASI

GENEL MAHKEME OLARAK GÖREVLİ ASLİYE TİCARET MAHKEMELERİNİN GÖREVLİ OLMASI

GÖREVLİ MAHKEMENİN TESPİTİ

DAVA ÖZETİ: 

Taraflar arasında davacının donatanı olduğu geminin tamir, bakım ve onarım işlerinin yapılması konusunda eser sözleşmesi bulunmaktadır. Denizcilik İhtisas Mahkemelerinin davaya bakabilmesi için davanın deniz ticaretinden kaynaklanması gerekli ve zorunlu olup, somut olayda asıl ve karşı dava bakımından ihtilâf, davacıya ait geminin bakım ve onarım işlerinin yapımı sırasında meydana gelen yangından kaynaklanan zararların tahsili istemine ilişkindir. Somut olayda, davadaki her iki taraf da tacir olup, uyuşmazlık da ticari işletmeleri ile ilgili hususlardan doğduğundan davaya bakmakla asliye ticaret mahkemesi görevlidir. Ancak, dava deniz ticaretinden kaynaklanmayıp, taraflar arasındaki davacının donatanı olduğu geminin tamir, bakım ve onarımının yapılmasına ilişkin eser sözleşmesinden kaynaklandığından, davaya bakma görevi denizcilik ihtisas mahkemesi sıfatıyla görevlendirilmiş asliye ticaret mahkemesine ait olmayıp, genel mahkeme olarak görevli asliye ticaret mahkemelerine aittir. Bu nedenle, mahkemece işin esasının incelenmesi gerekirken, denizcilik ihtisas mahkemesinin görevli olduğundan bahisle mahkemenin görevsizliğine ve dava dilekçesinin usulden reddine karar verilmesi yerinde olmamıştır.

DAVANIN KONUSU: Tazminat

KARAR TARİHİ: 12/01/2022

Taraflar arasında görülen davanın yerel mahkemece yapılan yargılaması sonucunda verilen hükme karşı istinaf yoluna başvurulmuş olup, duruşmasız olarak dosya üzerinde yapılan inceleme ve istinaf talepleriyle sınırlı olarak yapılan değerlendirme sonunda;

GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili, müvekkilinin donatanı olduğu ... numaralı ...isimli gemide yapılması planlanan genel tamir bakım ve onarım çalışmalarına ilişkin olarak taraflar arasında Gemi Onarımına İlişkin Standart Hükümler ve Koşullar başlıklı sözleşme uyarınca ... A.Ş. ve ... A.Ş.'ne ait olan ...Tersanesi'ne ... Tersanesinin taşeronu olarak hizmet vermekte olan ... Firmasından almış olduğu gazdan arındırma belgesi ile Tuzla Liman Başkanlığı'ndan izin alınarak davacıya ait geminin 18/01/2019 tarihinde yanaştığını ve bu tarihte çalışmalara başlandığını, sözleşme ve ekleri uyarınca çalışmaların devam etmekte olduğu 28/01/2019 tarihinde ...Tersanesi ile birlikte taşeron yükleniciler... Ltd. Şti. , ...Gemi Donatımın ... ve ... Ltd. Şti. tarafından pompa dairesinde yürütülmekte olan çalışmalar sırasında bir yangın hadisesi meydana geldiğini ve yangın neticesinde geminin pompa ve makine dairelerinde ciddi boyutlarda hasar meydana geldiğini belirterek, fazlaya ilişkin her türlü dava ve talep hakları saklı kalmak kaydıyla 3.737.748,90-ABD doları tutarındaki alacağın olayın tarihin 28/01/2019 dan itibaren Merkez Bankası tarafından belirlenen ABD Doları için kamu bankalarınca mevduatlara fiilen uygulanan azami faiz oranları uyarınca işleyecek faizi ile davalılardan müşterek ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalılar vekili, müvekkilleri ... A.Ş. ile ... A.Ş.'nin Tuzla Tersaneler Bölgesinde mukim gemilere bakım onarım ve tadilata ilişkin hizmet veren tersaneler olduğunu, müvekkillerinden ... ile ... arasında, ... numaralı "..." isimli Hong Kong bayraklı ham petrol tankerinin bakım, onarım ve tadiline ilişkin olarak 8 Ocak 2019 tarihli “...” isimli (“Sözleşme”) sözleşme akdedildiğini, söz konusu geminin bahse konu sözleşme kapsamında diğer müvekkili ... AŞ'nin Tuzla'da bulunan tersanesine giriş yaptığını, müvekkili ... tarafından üstlenilen tamir işinin ifası sırasında uluslararası teamülleri ve sözleşmeyi açıkça ihlal ederek geminin boru devrelerindeki yakıt kalıntılarından kaynaklı olarak yangın meydana geldiğini, bu yangın neticesinde iki kişinin vefat ettiğini, 9 kişinin yaralandığını, müvekkili ... nezdinde çok ciddi zararlar meydana geldiğini, davacının yangından mağdur olan, birçok zarara uğrayan müvekkili sorumluymuş gibi fahiş ve hukuksuz taleplerde bulunulduğunu, davanın taraflar arasında akdedilen gemi onarım sözleşmesine dayanmakta olup, uyuşmazlığın deniz ticaretine ilişkin olduğundan görevsizlik kararı verilmesi gerektiğini, müvekkili açısından pasif husumet ehliyeti bulunmadığını, yangının davacıdan kaynaklandığını belirterek asıl davanın reddine karar verilmesini istemiş; karşı davasında ise yangın nedeniyle uğranan 6.996.762,00 TL zararın davacı karşı davalıdan tahsiline karar verilmesi istenmiştir. Mahkemece, 6102 sayılı TTK'nın 1352/1. maddesinde "Deniz alacağı; aşağıda sayılan hususların birinden veya birkaçından doğan istem anlamına gelir: " ve aynı maddenin 1-m bendinde "Geminin yapımı, yeniden yapımı, onarımı, donatılması ya da geminin niteliğinde değişiklik yapılması." hükümlerinin düzenlendiği, somut olayda; davacı ile davalı arasında geminin onarımı tadilatı konusunda sözleşme yapıldığı, geminin bakım ve tamirat işleri nediyle meydana gelen alacağın tahsilini talep ettiği, taraflar arasındaki uyuşmazlığın yukarıda anılan madde uyarınca deniz alacağına ilişkin olduğu ve denizcilik ihtisas mahkemesinin görev alanına girdiği anlaşıldığından, davanın denizcilik ihtisas mahkemesinde görülüp sonuçlandırılması gerektiği gerekçesiyle HMK'nın 114/c maddesi gereğince mahkemenin görevsizliği nedeniyle dava şartı yokluğundan davanın usulden reddine, karar kesinleştiğinde ve talep halinde dosyanın görevli İstanbul Denizcilik İhtisas Mahkemesine (İstanbul 17. Asliye Ticaret Mahkemesine) gönderilmesine karar verilmiştir.Davacı vekili istinaf dilekçesinde, gemi bakım ve onarım sözleşmelerine ilişkin uyuşmazlıklarda görevli mahkemenin genel görevli asliye ticaret mahkemeleri olduğunu, bu hususta Yargıtay 15. Hukuk Dairesinin ve İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesinin güncel kararları bulunduğunu, müvekkilinin alacağının bir deniz alacağı olmadığını, kaldı ki deniz alacağı olsa dahi, bunun denizcilik ihtisas mahkemelerinin görevli kılınması için tek başına yeterli olmadığını, görevsizlik kararı verilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek, yerel mahkeme kararının kaldırılmasına karar verilmesini istemiştir.Taraflar arasında davacının donatanı olduğu geminin tamir, bakım ve onarım işlerinin yapılması konusunda eser sözleşmesi bulunmaktadır. TTK'nın 1352. Maddesinde deniz alacakları sayılmıştır. Buna göre, doğrudan deniz ticareti alanıyla ilgili tazminat ve alacaklar deniz alacağı olarak tanımlanmıştır. Denizcilik İhtisas Mahkemelerinin davaya bakabilmesi için davanın deniz ticaretinden kaynaklanması gerekli ve zorunlu olup, somut olayda asıl ve karşı dava bakımından ihtilâf, davacıya ait geminin bakım ve onarım işlerinin yapımı sırasında meydana gelen yangından kaynaklanan zararların tahsili istemine ilişkindir. Bu haliyle taraflar arasındaki ihtilâf TBK'nın 470 ve devamı maddelerinde düzenlenen eser sözleşmesinden kaynaklanmaktadır. (Bkz.Yargıtay 15. Hukuk Dairesi'nin 18/05/2017 tarih 2016/2840 esas, 2017/2126 karar; 05/10/2015 tarih, 2015/3948 esas, 2015/4790 karar; 09/11/2015 tarih, 2014/6962 esas, 2015/5607 karar sayılı kararları; ayrıca Dairemizin 02/06/2020 tarih, 2020/767 esas, 2020/523 karar; 27/03/2019 tarih, 2019/540 esas, 2019/398 karar; 27/04/2018 tarih ve 2018/587 Esas, 2018/479 Karar ; 04/12/2020 tarih ve 2020/1706 esas, 2020/1442 karar sayılı kararları) Somut olayda, davadaki her iki taraf da tacir olup, uyuşmazlık da ticari işletmeleri ile ilgili hususlardan doğduğundan davaya bakmakla asliye ticaret mahkemesi görevlidir. Ancak, dava deniz ticaretinden kaynaklanmayıp, taraflar arasındaki davacının donatanı olduğu geminin tamir, bakım ve onarımının yapılmasına ilişkin eser sözleşmesinden kaynaklandığından, davaya bakma görevi denizcilik ihtisas mahkemesi sıfatıyla görevlendirilmiş asliye ticaret mahkemesine ait olmayıp, genel mahkeme olarak görevli asliye ticaret mahkemelerine aittir. Bu nedenle, mahkemece işin esasının incelenmesi gerekirken, denizcilik ihtisas mahkemesinin görevli olduğundan bahisle mahkemenin görevsizliğine ve dava dilekçesinin usulden reddine karar verilmesi yerinde olmamıştır. Açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin istinaf talebinin kabulü ile, usul ve yasaya uygun bulunmayan yerel mahkeme kararının kaldırılarak, işin esasının incelenip sonucuna uygun bir karar verilmesi için dosyanın mahkemesine gönderilmesine karar verilmesi gerekmiştir.

HÜKÜM: Gerekçesi açıklandığı üzere;1-Davacı/karşı davalı vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜNE, 2-İstanbul 5. Asliye Ticaret Mahkemesinin 13/10/2021 tarih, 2021/249 esas, 2021/753 karar sayılı kararının KALDIRILMASINA,3-Dosyanın Dairemiz kararına uygun şekilde inceleme yapılarak yeniden bir karar verilmek üzere yerel mahkemesine GÖNDERİLMESİNE,4-Davacı/karşı davalı tarafından yatırılan istinaf karar harcının istek halinde kendisine iadesine,5-Davacı/karşı davalı tarafça yapılan istinaf yargılama giderinin ilk derece mahkemesince yeniden verilecek kararda dikkate alınmasına,6-İstinaf yargılaması sırasında duruşma açılmadığından vekâlet ücreti takdirine yer olmadığına,Dair, dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda, 6100 sayılı HMK'nın 353/1-a-3 maddesi gereğince KESİN olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.12/01/2022

legalbank.net